Arabuluculuğa ilişkin yabancı örnekler

Arabuluculuğailişkin yabancı örnekler

Arabuluculuk uygulamasıyaygınlaştıkça, bu konuya ilişkin sempozyumlar ve yabancı uygulamacılarıntecrübe aktarımları da artmaktadır. İngiltere’ de yaklaşık 40 yıl avukatlık, 26yıl da arabuluculuk yapmış Andrew Goodman’ın tarafıma gönderilen konuşmasındayer verdiği hikaye ve örnekler; arabuluculuğa ilişkin yabancı örneklerkonusunda yararlı olabilecektir.

“ - Konuşmasına hikayeile başlamıştır; “Deniz kıyısında küçük bir kasabada yaşayan, fakir bir balıkçıvardır. Eşi ve kör annesi ile birlikte yaşayan balıkçının ağına bir gün güzelbir şişe takılır. Şişeyi temizleyip kapağını açan balıkçı bir anda şaşırır;çünkü şişenin içinden cin çıkmıştır. Cin, kendisini esaretten kurtaranbalıkçıya: bir dilek hakkı olduğunu ve bu hakkını “birden fazla dilek hakkımolsun” şeklinde de kullanamayacağını, o yüzden bu hakkını dikkatli kullanmasıgerektiğini söyler. Balıkçı bir anda ne dilemesi gerektiğini bilemez ve süreisteyip evine gider. Karısı ve annesine danışan balıkçı ikisinin arasındakalır; çünkü eşi bir türlü çocuk sahibi olamadıkları için çocuk, annesi isegözlerinin görmesini istemektedir. Toplum baskısı ile çocuklar büyüklerinebakmak zorundadır. O yüzden annesini kırması imkansızdır. Eşi ise, yaşlanıncakendilerine bakacak çocuklarının olmamasının verdiği üzüntü içindedir. Çıkardengesini nasıl koruyacağını bilemeyen balıkçı arabulucuya gidiyor. Daha sonrada cinin kendisine verdiği süre dolmadan cinin yanına gidiyor ve çözümünü cineiletiyor. Balıkçı, cine: “Annemin torunlarını görmesini istiyorum.” diyor.”

Böylelikle arabulucusayesinde balıkçı, her iki tarafın çıkarlarını koruyarak, herkesi tatmin edenbir bakış açısı ile çözüme kavuşuyor. - Arabuluculuk yönteminin iş adamlarıiçin tercih edilmesinin sebeplerinin arasında, “zaman tasarrufu”, “maliyetindüşük olması” ve “ticari ilişkilerin devamı” olduğu; ancak avantajlarınınbununla sınırlandırılamayacağını,

- Dava yolu tercihedildiğinde insanların %50’ sinin sonuçtan memnun olmadığını; çünkü her davanın1 kazananı 1 de kaybedeni olduğunu, öte yandan kaybedenin de mutlu olduğununsöylenemeyeceğini; çünkü dava sürecinde çoğunlukla, sürecin zorlukları vesıkıntıları sebebiyle: “keşke bu sürece girmeseydim” dediklerini, bu durumdaarabuluculuk yolunun iş adamları için tercih edilebilir olmasının önemliunsurlarının şöyle sıralanabileceğini; 4 ü Sürecingönüllülük esasına dayalı olmasının önemli olduğu, dava açıldığında mahkemeyiterk etmeninin, davaya devam etmemenin o kadar da kolay olmadığı; ancakarabuluculukta kişinin istediği zaman süreci sonlandırma hakkı olduğu,

-Mahkemenin taraflarolmadan sürece devam edebileceği; ancak arabuluculukta bir taraf olmadansürecin devam edemeyeceği,

- Kişinin sürecebaşlamasının ve devam etmemesinin bağlayıcılığının olmadığı; ancak aynı durumunaçılmış bir dava için geçerli olmadığını,

- Arabulucunun güvenilirolması ve tarafsız bir şekilde taraflara yardım sağlıyor olmasının taraflaragüven verdiği, -

 Uyuşmazlığın çözümünün belirli sonuçlarlasınırlandırılmıyor olmasının avantajlı olduğu, tarafların kendilerine özel birçözüm üretebildiklerini, kişilerin kendi müzakereleri sonucunda sonucakavuşuyor olmaları,

- İş adamı için davayıkazanmak ya da kaybetmenin dışında şirketin ticari değerinin de önem taşıyorolması ve arabuluculuk sürecinin gizli olmasının bu durumda büyük önemtaşıdığı,

-Sadece arabuluculuksürecinin değil, uyuşmazlığın varlığının bile gizlenebilecek olmasının buuyuşmazlık çözüm yolunu daha da değerli kıldığı, 

Yabancıülkede arabuluculuk örneği

- Konuşmacı yaşanmış birörnek uyuşmazlık üzerinden sunumuna devam etmiştir; “Birkaç yıl önce, ABD’ dekiçok büyük bir kömür madeninde yaşanmış bir olaydır. Madenciler işe gündelikkıyafetleri ile gelir, madendeki odalarına gidip iş kıyafetleri ile çizmelerinigiyip, baretleri ile güvenlik kemelerini takıp çalışır, gün bitiminde debunları çıkarıp gündelik kıyafetlerini giyip evlerine giderler. Vardiya sayısıçok fazla olduğundan iş yeri herkese temizlenme olanağı sağlayamamaktadır. Buyüzden kask ve çizmeler kutuya koyulmakta ve vinçle yukarı çekilip temizlikiçin ilgili birime gönderilmektedir. Neticede bu malzemeler iş yerindekalmaktadır. Bir gün işçilerden biri sabah gelince çizmesinin çalındığını farkeder. Vardiya yöneticisine, “Yeni çizme için bir günlük kazancınıharcayamayacağını, sonuçta çizmelerin güvenliğinden işyerinin sorumlu olduğunu”söyler. Vardiya yöneticisi de iş sözleşmesinde; “Kişisel mülkler gece işsahasında bırakılmışsa şirket sorumlu değildir.“ maddesinin yer aldığını ve bumaddenin yasa ve yönetmeliklere uygun olduğunu söyleyerek, işçiye yardımcıolamayacağını ifade eder. İşçinin sendika temsilcisine gitmesi sonucunda da bumadde nedeniyle sürekli sorun yaşanması ve bu maddenin fazlasıyla adaletsizolmasından dolayı greve gitmeye karar verilir. Madende üretim durur. Budurumda; üİşçi çizmeyi neden istemektedir? Çalışmak için. ü Çalışması kiminyararına? İşverenin. ü İşçiye ücretsiz yeni bir çizme verilmesidurumunda ne olabilir? Bundan sonra yaşanacak memnuniyetsizliklerde işçileringrev kararı alması kolaylaşabilir. ü Dava açılırsa vemahkeme karar verirse ne olur? Hakim kimin haklı olduğuna bakar. üMevcut yasal düzenlemelere göre kim haklı? İşveren. üFarz edelim ki işveren mahkemeden işçileri zorla işe döndürmek için karar aldı;ama bu sırada ne oldu? Üretim durdu. İşveren zarara uğradı. 5 üHakim işçiyi zorla çalıştırabilir mi? İşçi hastayım diyerek ya da başka şekildeişi bırakabilir. ð Haklı olmak yeterli değil. ðHaklı olmak sorunu çözmez. ð Sadece hukuki açıdan değil; ticari açıdanda sorunu çözecek yol ne? ð Avukat tacir olarak düşünmek zorundadeğildir. Avukat sadece hukuki olasılıklar hakkında yol gösterir ve hukukiaçıdan yapılması gerekenleri yapar. v Öte yandan buolayda sorun ne? Sorun yasada mı?, Sözleşmede mi?, Çizmenin kaybı mı? Sorununderinine inip, görünenin ardına baktığınızda aslında sorun güvenlikle deilgilidir. Botların çalınması söz konusudur.

 Yabancı ülkede arabuluculuk örneği